ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆ

Բանակի ակունքներում՝ ՄԱՍ I

HMA > Բանակի ակունքներում՝ ՄԱՍ I

Բանակի ակունքներում՝ ՄԱՍ I

Բանակի ակունքներում՝ ՄԱՍ I

ԲԱՆԱԿԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԻՆԵՐԻՆ

Հայոց անկախ պետականության՝ Հայաստանի 1-ին հանրապետության  կայացման ամենազորեղ կռվաններից մեկը սեփական ազգային բանակի ստեղծումն էր: Ուստի 1917 թ.  վերջին և 1918 թ. սկզբին  կազմավորված  հայկական առանձին  բանակային   կորպուսն արմատապես  վերակառուցվեց: 1918 թ. սեպտեմբերին  այն լուծարվեց և կազմվեց  դիվիզիա՝ գեներալ Մովսես  Սիլիկյանի  հրամանատարությամբ: Դիվիզիայի զորայինների ընդհանուր թիվը հասնում էր 16 հազարի: 1919 թ. ապրիլի 25-ին ստեղծվեց զինվորական խորհուրդ` գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանի գլխավորությամբ, ով ստանձնեց նաև բանակի սպարապետությունը: Հանրապետության ռազմական նախարարն էր գեներալ Հովհաննես Հախվերդյանը:

Կազմալուծվեցին ՀՀ տարածքում գտնվող կամավոր հայդուկային խմբերը:  1919 թ. հայկական բանակը վերակառուցվեց   զորքի կառավարման համար ավելի հարմար միավորների` բրիգադների և գնդերի: Արդեն 1920 թ. հունվարին հանրապետության զորքի թիվը հասնում էր 25 հազարի, աշնանը` թուրք-հայկական պատերազմի շրջանում, շուրջ 40 հազարի, այդ թվում` 33 գեներալ և 2000-ից ավելի սպա:

ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍԻ ՊԱՏԿԵՐԱՍՐԱՀ

  • ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍՊԱՅԱԿՈՒՅՏԸ ԵՎ ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ 1918թ. 1.Գնդ. Շահխաթունի, 2. Գլխապետ Եդիգարյան, 3. Սպայակույտի գնդ. Վեքիլյան, 4. Գնդ. Ապազյան, 5. Պ. Ավետյան, 6. Տեղակալ Ստեփանյան, 7.Գնդ. Լազարյան Երկրորդ շարքում-1. Դրո, 2. Զոր. Սիլիկյան, 3. Փոխգնդ. Տեր- Օհանյան, 4. Զոր. Նազարբեկյան, 5. Զոր. Փիրումյան, 6. Գնդապետ Զալինյան Ներքևի շարքում՝ 1. Ս. Սարգիսյան, 2. Գնդ. Արսեն Շահմազյան, 1918 թ.
  • Թովմաս Հովհաննեսի Նազարբեկով (1855-1931) Ռազմական գործիչ, գեներալ-լեյտենանտ (1919), հայկական զորակազմի հրամանատար
  • Գեներալ Հովհաննես Վասիլի Հախվերդյան (1873-1921) Հայաստանի առաջին հանրապետության առաջին ռազմական նախարար, զինվորական գործիչ:
  • Քրիստափոր Գերասիմի Արարատյան (Արարատով) Ռազմական գործիչ, գեներալ-մայոր: Հայաստանի առաջին հանրապետության ռազմական նախարար:
  • Մինաս (Ռուբեն) Տեր-Մինասյան (1882-1951) Ազգային ազատագրական շարժման գործիչ, ՀՅԴ կուսակցության անդամ, 1917-18-ին՝ Հայոց ազգային խորհրդի անդամ, Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի և զինվորական նախարար:
  • Դրաստամատ Կանայան, (Դրո) (1883-1956), ռազմական, քաղաքական գործիչ, ՀՅԴ կուսակցության անդամ: Առաջին աշխարհամարտի տարիներին հայկական կամավորական 2-րդ գնդի հրամանատարն էր: 1918թ մայիսի 24-28 գլխավորել է Բաշ Ապարանի ճակատամարտը: Ս. Վրացյանի կառավարությունում՝ զինվորական նախարար:
  • Դրաստամատ Կանայանը Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի կնքման բանակցությունների ժամանակ, 1920 թ.
  • Անդրանիկ Թորոսի Օզանյան (1865-1927) Ազգային ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար: 1918-ի հունվարին Անդրանիկը նշանակվել է նոր ձևավորված Հայկական բանակային կորպուսի երկրապահ դիվիզիայի հրամանատար: Նույն ժամանակ Կովկասյան ռազմաճակատի հրամանատարությունը Անդրանիկին շնորհել է գեներալ-մայորի կոչում:
  • Անդրանիկ Օզանյանի մարտական սուրը
  • Անդրանիկ Օզանյանն իր զինվորներով
  • Գարեգին Տեր-Հարությունյան (Նժդեհ) (1886-1955) Ռազմական և պետական գործիչ, ՀՅԴ կուսակցության անդամ, 1918-ին մասնակցել է Ղարաքիլիսայի ճակատամարտին, ՀՀ ստեղծման առաջին օրվանից զբաղվել է ազգային բանակի կազմակերպման և ուսուցման գործով: 1919-ի օգոստոսից՝ Զանգեզուրի զինված ուժերի հրամանատար, 1920-ի դեկտեմբերի 25-ին ընտրվել է «Ինքնավար Սյունիքի»` Լեռնահայաստանի սպարապետ:
  • Գ. Նժդեհն իր զինակիցներով
  • 1920 թ. հունիսի 7-ին ՀՀ Ռազմական նախարար Ռուբեն Տեր-Մինասյանը, նախարարի տեղակալ Հովհաննես Հախվերդյանը և ռազմական նախարարության գլխավոր շտաբի պետ Բոդգան Բաղդասարյանը ներկայացրել են Համո Օհանջանյանի կառավարությանը «Վարդան Զարավար» և «Տրդատ Մեծ» պարգևների սահմանման մասին առաջարկ: Ընդունող հանձնաժողովի նախագահն էր Ալեքսանդր Թամանյանը: Շքանշանների էսքիզները չեն պահպանվել:
  • Գարեգին Նժդեհի ժամացույցը:
  • «Մաքսիմ» թնդանոթը, որն օգտագործվել է Մայիսյան հերոսամարտերի ժամանակ:
  • Գեներալ-մայոր Անդրանիկ Օզանյանի Գեորգիևյան խաչը, II աստիճան
  • Սմբատ Բորոյանի հեծյալ խումբը: